สาระน่ารู้เกี่ยวกับเครื่องปรับอากาศ
แผนกอนุรักษ์ ไฟฟ้า กองไฟฟ้า ชย.ทอ. ขอนำเสนอสาระน่ารู้การประหยัดพลังงานในการใช้งานเครื่องปรับอากาศ ซึ่งต้องทราบถึงลักษณะการทำงานของเครื่องปรับอากาศแต่ละชนิด การเลือกชนิด และขนาดให้เหมาะสมกับห้อง ตลอดจนต้องทราบถึงการติดตั้ง การใช้งาน และการบำรุงรักษาที่ถูกวิธีด้วย

ส่วนประกอบทั่วไปของเครื่องปรับอากาศ
1. แผงท่อความท่อเย็น (Cooling Coil)
2. คอมเพรสเซอร์ (Compressor)
3. แผงท่อระบายความร้อน (Condensing Coil)
4. พัดลมส่งลมเย็น (Blower)
5. พัดลมระบายความร้อน (Condensing fan)
6. แผ่นกรองอากาศ (Air Filter)
7. หน้ากากเครื่องที่มีแผ่นเกร็ดกระจายลมเย็น (Louver)
8. อุปกรณ์สำหรับปิด-เปิดเครื่อง (Remote Control)
9. อุปกรณ์ป้อนสารทำความเย็น (Metering Device)

หลักการทำความเย็นของเครื่องปรับอากาศ
เครื่อง ปรับอากาศ ทำหน้าที่ นำพาความร้อนที่เกิดขึ้นในห้องต่างๆ ของบ้านพักอาศัย ผ่านทางแผงท่อทำความเย็นออกไปทิ้งภายนอกผ่านทางแผงท่อระบายความร้อน หากการพาความร้อนไปทิ้งเกิดขึ้นได้สะดวก ห้องต่างๆ ก็จะเย็นได้รวดเร็ว และสิ้นเปลืองไฟฟ้าน้อยด้วย

ขนาดการทำความเย็น และชนิดของเครื่องปรับอากาศ
1. เครื่องแบบแยกส่วน มีขนาดตั้งแต่ 9,000 – 30,000 BTU ตัวเครื่องแบ่งเป็น 2 ส่วน ได้แก่ ส่วนที่อยู่ภายนอกห้อง เรียกว่า condensing unit ประกอบด้วย compressor แผงท่อระบายความร้อน และพัดลมระบายความร้อน และส่วนที่อยู่ภายในห้อง เรียกว่า fan coil unit มีหน้าที่ทำความเย็น ซึ่ง fan coil unit จะมีทั้งแบบที่ ติดเพดาน ติดผนัง หรือตั้งพื้น
2. เครื่องแบบติดหน้าต่าง มีขนาดตั้งแต่ 9,000 – 24,000 BTU เหมาะสำหรับ อาคาร ตึกแถว หรือ ทาวน์เฮาส์ ที่ไม่สามารถติดตั้ง condensing unit ได้

การเลือกเครื่องปรับอากาศที่เหมาะสม
ขนาดของห้อง ความสูง 2.5 – 3 ม. และ 1 ตันความเย็น = 12,000 BTU
1. ห้องรับแขก ห้องอาหาร ประมาณ 15 ตร.ม./ตันความเย็น
2. ห้องนอนที่เพดานห้องเป็นหลังคา ประมาณ 20 ตร.ม./ตันความเย็น
3. ห้องนอนที่เพดานห้องเป็นพื้นของอีกชั้นหนึ่ง ประมาณ 23 ตร.ม./ตันความเย็น

การปรับปรุงตัวบ้านก่อนการติดตั้งเครื่องปรับอากาศ
1. ควรปลูกต้นไม้ใหญ่บังแดดให้กับกระจก
2. ติดตั้งกันสาด
3. ติดตั้งฉนวนหรือฝ้าเพดานหลังคา
4. พัดลม ระบายอากาศที่ติดตั้งในห้องอาหาร ควรมีขนาดความยาวไม่ต่ำกว่า 6 นิ้ว และควรเปิดใช้เฉพาะในกรณีที่จำเป็น ไม่ควรสูบบุหรี่ในห้องปรับอากาศ
5. ห้องนอนไม่ควรติดตั้งพัดลมระบายอากาศ
6. ควรอุดรูรั่วรอบห้องให้สนิท
7. ควรทาสีผนังภายนอกด้วยสีขาว หรือสีอ่อน

การเลือกซื้อเครื่องปรับอากาศ
1. ควร เลือกซื้อเครื่องที่มีเครื่องหมายการค้าที่เป็นที่รู้จักโดยทั่วไป และพิจารณาการสิ้นเปลืองพลังงานไฟฟ้าที่ตัวเครื่องของผู้ผลิตด้วย
2. ควรเลือกเครื่องที่ผ่านการรับรองการใช้พลังงานไฟฟ้า หมายเลข 5 หรือฉลากเบอร์ 5 ซึ่งแสดงว่าเป็นเครื่องที่ประหยัดพลังงาน
3. ถ้าต้องซื้อเครื่องปรับอากาศที่มีขนาดใหญ่กว่า 25,000 BTU/ชม. ให้เลือกเครื่องที่มีการใช้ไฟฟ้าไม่เกิน 1.25 กิโลวัตต์ต่อ 1 ตันความเย็น หรือมีค่า EER (Energy Efficiency Ratio) ไม่น้อยกว่า 9.6 BTU-ชม./วัตต์

การติดตั้งเครื่องปรับอากาศ
1. ควรติดตั้ง fan coil unit และ condensing unit ให้ใกล้กันที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
2. หุ้มท่อสารทำความเย็นด้วยฉนวนหนาประมาณ 0.5 นิ้ว
3. ตำแหน่งติดตั้ง condensing unit ควรอยู่ในร่ม ไม่ถูกแสงแดดโดยตรง
4. อย่าให้ลมร้อนที่ระบายออกจากเครื่องชุดหนึ่งเข้าหาเครื่องอีกชุด
5. ให้อากาศร้อนที่ระบายออกจากตัวเครื่องอยู่ในทิศทางเดียวกับกระแสลม
6. ต้องให้ลมเย็นที่จ่ายออกจากตัวเครื่องสามารถกระจายไปได้ทั่วทั้งห้อง

การใช้งานเครื่องปรับอากาศ
1. ปรับตั้งอุณหภูมิของห้องให้เหมาะสม
2. ปิดเครื่องปรับอากาศทุกครั้งเมื่อเลิกใช้งาน
3. อย่านำสิ่งของไปกีดขวางทางลมเข้าและลมออกของ condensing unit ที่ตั้งอยู่ภายนอกห้อง
4. อย่านำรูปภาพ หรือสิ่งของไปกีดขวางทางลมเข้าและลมออกของ fan coil unit ที่ตั้งอยู่ภายในห้อง
5. ควรเปิดหลอดไฟ และอุปกรณ์ไฟฟ้าภายในห้องปรับอากาศเฉพาะเท่าที่จำเป็น
6. หลีกเลี่ยงการนำเครื่องครัวที่มีความร้อนจัดเข้าไปในห้องปรับอากาศ
7. ก่อนเปิดเครื่องปรับอากาศประมาณ 15 นาที ควรเปิดห้องให้อากาศบริสุทธ์ภายนอกเข้าไปแทนที่อากาศเก่าภายในห้อง
8. ปิดห้องให้สนิท ขณะเปิดใช้เครื่องปรับอากาศ
9. ไม่ควรปลูกต้นไม้ หรือตากผ้าในห้องปรับอากาศ

การบำรุงรักษาเครื่องปรับอากาศ
1. หมั่นทำความสะอาดแผ่นกรองอากาศอย่างสม่ำเสมอ จะประหยัดไฟฟ้าได้ประมาณ 5-7%
2. ทำความสะอาดแผงท่อทำความเย็นทุก 6 เดือน
3. ทำความสะอาดพัดลมส่งความเย็นทุก 6 เดือน
4. ทำความสะอาดแผงท่อระบายความร้อนทุก 6 เดือน
5. หากเครื่องปรับอากาศไม่เย็น เพราะสารทำความเย็นอาจรั่ว ต้องรีบตรวจหารอยรั่วแล้วแก้ไขโดยเร็ว พร้อมเติมสารทำความเย็นให้เต็มโดยทันที
6. ตรวจสอบสภาพฉนวนหุ้มท่อทำความเย็นเสมอๆ